Viking diliyle yazılmıştı. Yazının tercümesi, ise şöyle; “Halvdan Buradaydı.”

Kuzey Avrupa (İskandinav) halkları, yaklaşık bin sene önce Vikingler diye anılıyorlardı. Vikingler keşfetmeye olan arzuları ve savaşlardaki başarıları ile ünlendiler. İstanbul’da bulunan, sanat ve mimarlık tarihi bakımından dünyanın en önde gelen anıtlardan biri olan Ayasofya’nın ikinci katındaki hünkar mahfeline çıkarken görülen bazı garip çizikler uzun yıllar kimsenin dikkatini çekmemiş, bunlar doğal çatlaklar sanılmıştı. Ancak bu çizikler, sırrı daha sonradan anlaşılan Viking diliyle yazılmıştı. Yazının tercümesi, ise şöyle; “Halvdan Buradaydı.”

Vikingler 7. ve 8. yüzyıllarda yeni topraklar keşfetmek ve fethetmek adına güneye doğru inmeye başladılar. O dönemin Vikingleri savaşı ve talanı seviyorlardı. Bulundukları coğrafyadan daha zengin olan ülkelere doğru yol almaya
başladılar. O dönemde şimdiki İsveç topraklarında yaşayan Vikingler Önce İngiltere’yi işgal ettiler. Daha sonra doğuya yönelen Vikingler Bizans İmparatorluğu’nun başkenti olan Konstantinopolis’e kadar geldiler. İstanbul’dan çok etkilendiler ve buraya “Büyük Şehir” anlamına gelen “Miklağård” ismini verdiler

Britanya’ya giden Vikingler adayı hegemonyaları altına almak için yaklaşık 200 yıl Anglo-Saksonlar’la mücadele ederken. Vikinglerin Normanlar kolu da 912 yılından itibaren Fransa’nın aşağı Sen Nehri topraklarını Normandiya (Kuzey ülkesi) haline getirdiler. Vikinglerin İsveç kolu ise ırmak boylarından Rusya’nın içlerine ve Ukrayna’ya ulaştı ve Rurik komutasındaki grup 862’de Novgorod’da konuşlanarak Slav halklarını egemenliği altına aldı. Rurik’ten sonraki Viking lideri Oleg , 879’da Kiev’i ele geçirerek başkent yaptı, aynı zamanda ülkesi ile Bi­zans arasında ticaret antlaşmaları imzaladı. Vikingler Miklağård şehrine büyük bir saygı gösterdiler. Tabi bunun ticari olan tarafını da gözardı etmemek lazım ancak Vikinglerin Bizans’taki asıl önemli icraatları Bizans ordusunda paralı askerler olarak oldu. Güvenilir olmayan kaynaklara göre Vikingleri orduda istihdam eden ilk imparatorun Teofilos (829-842) olduğu sanılmaktadır. Bizans ordusu bünyesindeki Viking birlikler Vara- eg ya da Varangian adıyla tarihe geçti. Varangian sözcüğünün eski Norveç dilinde “yemin edenler” an­lamına gelen Vaeringjar’den geldiği tahmin ediliyor.

Orduda gerçekten iyi bir iş çıkaran Vikingler, Bizans’a karşı kuzeyden yapılan diğer Viking saldırılarına karşı dahi ülkeyi korudular. Bu işbirliğinden her iki taraf da memnundu. Vikingler orduda gerçekten iyi bir gelire sahipti, Bizans ise onların savaştaki yeteneklerinden memnun kaldığı için zaman içerisinde imparatorun özel muhafızlığını ü­stlenecek kadar güven kazandılar. Halvdan; Kuzey Kutup Dairesi’nin yaklaşık 200 kilometre yukarısında bulunan, Lotofen Takımadası’nda yaşayan Viking kabilesinin komutanıydı. Halvdan korkusuz bir komutandı ve Varangian’lara katılabilmek amacıyla 1200 günlük bir yolculuk sonrasında Miklağård’a ulaştı. Havldan İstanbul’dan çok etkilendi ve şehrin dillere destan olan mabedi Ayasofya’yı ziyaret etti. Ayasofya’ya girebilmek için ayinlerden birine katılması gerekmişti. Kendisi pagan inancına sahip olduğu halde Ayasofya’yı görebilmek için ayinlerden birine katılarak Ayasofya’dan içeri adım attı. Mermerin üzerine kazıdığı çizikler o dönem Bizans’takiler tarafından anlamsız çizikler zannedilerek dokunulmamıştır

Havldan’ın muhtemelen can sıkıntısından oraya yazdığı daha doğrusu kazıdığı bu yazı 900 yıl boyunca göz önünde kalmış ancak dikkat çekmeden günümüze kadar ulaşmayı başarmış.

Görmek isteyenler için Halvdan’ın yazısı, Ayasofya’nın ikinci katında mermer korkuluğun tam üzerinde bulunmaktadır.